فلفل زینتی (تزئینی) با نام علمی Capsicum annuum گونه ای از فلفل بوده که بیشتر برای زیبایی آن مورد استفاده قرار می گیرد ولی همانند فلفل معمولی خوراکی بوده و طعم تند و تیزی نیز دارد، برخی نسبت به طعم این فلفل علاقه ای ندارند.
برگ های فلفل زینتی نسبتاً کوچک و به رنگ سبز روشن می باشد، محصول این فلفل دارای طیف رنگی متنوعی می باشد، سبز، زرد، نارنجی و قرمز رنگ های قالب این فلفل بوده البته گاهی بنفش یا قهوه ای(شکلاتی) نیز ظاهر می شود.
ارتفاع این فلفل کوتاه بوده و معمولاً به 25 سانتی متر می رسد به همین دلیل بسیار مورد استقبال افرادی قرار گرفته که در گلدان و فضاهای محدود کشاورزی می کنند.
باردهی و نحوه قرار گیری فلفل ها بر روی بوته به صورت سر بالا بوده و در نتیجه زیبایی فلفل ها به راحتی قابل مشاهده می باشد، اندازه ی فلفل ها کوچک بوده و معمولاً 3 تا 5 سانتی متر می باشند.
این فلفل یکی از گیاهان زینتی زیبا برای کاشت می باشد که می توانید در گلدان یا باغچه بکارید و همچنین پشت پنجره نورگیر و در منزل از آن نگهداری کنید.
این فلفل معمولاً به صورت یک ساله کاشته می شود ولی در مناطقی که زمستان ملایمی دارند با شروع یخ بندان قسمت های هوایی گیاه از بین می رود و در فصل بهار مجدد سبز می شود.
بذر فلفل زینتی رنگارنگ بعد از گذشت 75 روز از کاشت شروع به باردهی می کند و تا قبل از شروع سرما، محصول دهی را ادامه می دهد، در فصل سرما نیز می توانید (اگر در گلدان کاشته اید) آن را به جای گرم تر منتقل کنید و در تمامی سال از برداشت محصول آن لذت ببرید.
بوته های این فلفل را می توان در آفتاب کامل یا سایه ی جزئی کاشت، این فلفل تحمل محیط نیم سایه را برای رشد دارد، برای کاشت گلدانی باید دقت شود در محیطی قرار بگیرد که روزانه حداقل 6 تا 7 ساعت نور کافی داشته باشد. (پشت پنجره های نورگیر یا بالکن محفوظ از سرما)
بهتر است برای کاشت بذر فلفل از خاک های آماده استفاده کنید، پیت ماس یا کوکوپیت بهترین ترکیب برای کاشت و جوانه زنی بذر ها هستند.
بعد از جوانه زنی میتوانید نشاء ها را به زمین یا گلدان اصلی منتقل کنید. (ترکیب خاک باید غنی باشد برای مثال خاک برگ یا کودحیوانی + خاک باغچه)
فلفل همانند گوجه و فلفل به راحتی و سریع جوانه نمی زند در نتیجه برای نتیجه گیری مطلوب حتماً باید در دمای 20 تا 25 درجه بذرها به نشاء آماده شود سپس به گلدان یا زمین اصلی منتقل شود
آموزش کاشت بذر فلفل زینتی رنگارنگ :
کاشت فلفل بسیار ساده بوده و با رعایت تنها چند نکته میتوان نتیجه مطلوب را به دست آورد.
ابتدا بذر ها را داخل آب ولرم بریزید تا به مدت چند ساعت خیس بخورند .( 24 تا 48 ساعت ) این عمل باعث شده تا پوست خارجی بذرها نرم و شکسته شود و جوانه زنی تسریع شود. بذرها به طور طبیعی بعد از ماندن داخل آب باید ته ظرف آب بروند.
بعد از این مدت بذر ها را از آب خارج کرده و بین چند لایه دستمال پارچه ای تمیز و خیس و در محیطی گرم (دمای اتاق) قرار دهید تا جوانه بزنند، تا قبل از جوانه زنی اجازه ندهید دستمال خشک شود.
دمای ایده آل برای جوانه زنی بذر فلفل 20 تا 25 درجه سانتی گراد می باشد.
بعد از شروع جوانه زنی بذرها، آنهایی را که جوانه میزنند از دستمال خارج کرده و به خاک منتقل کنید که در ادامه به آن می پردازیم.
بذر ها را می توانید در گلدان یا سینی نشاء و یا حتی لیوان های یکبار مصرف نشاء کنید.
انتخاب خاک مناسب بخش مهمی از فرآیند کاشت بذر می باشد، برخی از خاک های باغ ها و باغچه برای کاشت بذر اصلاً مناسب نبوده و مانع رشد و جوانه زنی بذر ها می شود.
خاک های آماده در بسته بندی های متنوع انتخاب مناسب تری است و تلفات بذر نیز در این خاک ها به حداقل می رسد. (پیت ماس، ترکیب کوکوپیت و پرلیت، کمپوست و… ترکیب های ایده آلی برای کاشت اکثر بذرها می باشند.)
اگر بذرها را بعد از خیس کردن مستقیم در خاک کاشته اید و لای دستمال نگذاشته اید توجه داشته باشید که حتماً برای جوانه زنی بذر ها در رطوبت بالا قرار بگیرند برای این کار بر روی بستر کاشت و ظرف کاشت خود را با مشما پلاستیکی روشن بپوشانید، البته توجه کنید که با پوشاندن با مشما دمای زیر آن بالا رفته و باعث اتلاف بذر می شود در نتیجه دما را باید طوری تنظیم کرد که در زیر مشما حدوداً 20 تا 28 درجه سانتی گراد باشد. ظرف کاشت را بهتر است در نیم سایه قرار دهید تابش مستقیم نور خورشید باعث بالارفتن دما زیر مشما و گرم شدن بیش از حد خاک و در نتیجه اتلاف بذر می شود.
ظرف کشت خود را با خاک مورد نظر پر کنید.
گودالی کوچک به عمق 0٫5 تا 1 سانتی متر ایجاد کنید و بذر فلفل را داخل آن قرار دهید و سپس با خاک پر کنید.
بذر فلفل برای جوانه زنی نیاز به محیطی گرم و مرطوب دارد، اگر قبل از فصل بهار یا اوایل بهار اقدام به کاشت بذر فلفل نموده اید باید بذرها را از سرما محفوظ نگه دارید، وجود سرما یا شوک دمایی ممکن است باعث مرگ جوانه بذر شود و بذر از خاک بیرون نزند.
ظرف کاشت را به محیطی گرم ببرید ( دمای حدوداً 20 تا 28 درجه مناسب می باشد) و با اسپری خوب آبیاری کنید تا آب به بذر ها برسد و خاک کاملاً مرطوب شود.
تا قبل از جوانه زدن ببذر فلفل زینتی رنگارنگ نباید اجازه دهید سطح خاک خشک شود، اگر ظرف کاشت را در مقابل آفتاب مستقیم قرار داده اید مشکلی نیست ولی باید بیشتر مراقب بود تا خاک رطوبتش را از دست ندهد، چون بذر در عمق کمی کاشته شده به سرعت ممکن است در مقابل آفتاب خشک شود و جوانه بمیرد
هنگامی که نشاء فلفل 5 یا 6 برگه شد زمان انتقال فرا رسیده است، برای کاشت در گلدان می توانید هر گیاه را در گلدان سایز حداقل 10 بکارید (قطر 10 سانتی متر) یا اینکه در گلدان بزرگ تر چند بذر با فاصله ی 5 تا 10 سانتی متر بکارید.
برای کاشت در باغچه یا باغ بوته ها را به فواصل 40 در 70 سانتی متر از بوته های دیکر بکارید.
خاک و بستر کاشت باید غنی باشد، برای کاشت در باغچه میتوانید به خاک مقداری کودحیوانی پوسیده یا خاک برگ مخلوط کنید. (ادامه آموزش کاشت بعد از تصاویر)
برای کاشت در گلدان نیز می توانید از ترکیب خاک برگ و کود حیوانی و خاک باغچه استفاده کنید، البته اگر می خواهید گلدان را در منزل نگه دارید بهتر است برای دوری از آفات و بیماری های خاک باغچه و کود حیوانی ، از خاک های آماده همانند کمپوست استفاده کنید.
داخل گلدان گودالهای کوچک ایجاد کنید، اکنون نشاء را از جای خود به همراه خاک اطراف ریشه بردارید و در حفره ای که در گلدان ایجاد کرده اید بکارید، بهتر است مقداری از ساقه نیز درون خاک برود.
حال با دست خاک اطراف نشاء را فشار دهید.
گلدان را خوب آبیاری کنید و در محیطی پر نور و گرم (دمای 21 تا 30 درجه ) قرار دهید و منتظر رشد آن باشید.
اگر میخواهید گلدان را در منزل نگه داری کنید حتماً باید محیطی پرنور را برایش درنظر بگیرید، پشت پنجره ی جنوبی با حداقل 8 ساعت نور در روز ایده آل می باشد، اگر این شرایط را نمیتوانید فراهم کنید باید از نورهای کمکی (فلورسنت) استفاده کنید برای این کار باید چراغ فلورسنت را در فاصله ی 8 تا 10 سانتی متری گیاه قرار دهید. (معمولاً برای فلفل میتوانید در روز حدود 15 ساعت از این نور بهره ببرید).
آبیاری باید هر چند روز یک بار هنگامی که سطح خاک خشک شد انجام شود، بخصوص در زمان گلدهی، آبیاری بیش از حد باعث ریختن گلها و آسیب دیدن گیاه می شود.
گلهای فلفل به طور طبیعی در محیط بیرون از خانه گرده افشانی می شوند و به محصول تبدیل می شوند، ولی اگر گلدان ها را داخل منزل و پشت پنجره یا حتی داخل بالکن نگه داری نموده اید باید برای گرده افشانی دست به کار شوید.
برای گرده افشانی از یک قلم مو یا یک عدد گوش پاک کن میتوانید کمک بگیرید ، گوش پاک کن را به آرامی به گرده بساک گل نر مالش دهید و آن را به کلاله گل ماده منتقل کنید. ( آموزش گرده افشانی را در قسمت مطالب آموزش مطالعه کنید)
البته با تکان دادن آرام بوته در زمان گلدهی گرده افشانی اتفاق می افتند ولی برای محصول دهی بهتر و بیشتر به روش بالا عمل نمایید.
بعد از گرده افشانی گلها به مرور تبدیل به فلفل می شوند، اجازه دهید تا فلفل به حداکثر اندازه ی خود برسد و سپس با قیچی یا چاقو به آرامی آن را از بوته جدا کنید.